Küresel Sorunlar ve Jeopolitik Gerilimlerin Etkisi
Küresel ölçekte devam eden siyasi ve askeri gerilimler, yatırımcıların riskten kaçınma eğilimini artırmaktadır.
- Riskten Kaçış: Bölgesel çatışmalar ve belirsizlikler, küresel sermayenin gelişmekte olan piyasalalar (EM) olarak sınıflandırılan Türkiye gibi pazarlardan, ABD tahvilleri gibi daha güvenli limanlara kaymasına neden olabilmektedir. Bu durum, BIST’te satış baskısı oluşturmaktadır.
- Enerji Fiyatları: Orta Doğu ve Doğu Avrupa’daki çatışmaların enerji fiyatları üzerindeki etkisi, Türkiye’nin ithalat maliyetlerini ve dolayısıyla enflasyon beklentilerini doğrudan etkilemektedir. Bu maliyet baskısı, şirket kârlılıklarını dolaylı yoldan etkileyerek borsa performansını baskılayabilmektedir.
ABD Politikaları ve Fed’in Yönlendirici Rolü
ABD Merkez Bankası (Fed)’nın faiz politikaları, Borsa İstanbul için en önemli dış dinamiklerden biridir:
- Yüksek Faiz Etkisi: Fed’in faizleri yüksek tutma (Higher for Longer) kararlılığı, küresel finansal koşulları sıkılaştırmaktadır. Bu durum, yurt dışı kaynaklı yatırımcıların Türkiye’deki borçlanma ve fonlama maliyetlerini artırmakta, bu da yabancı yatırımcı ilgisini azaltmaktadır.
- Dolar Gücü: ABD dolarının diğer para birimleri karşısında güçlenmesi, yerel parayla (TL) işlem yapan şirketlerin hisse senedi değerlerini dolar bazında düşürerek yabancı yatırımcı için cazibeyi azaltabilmektedir.
Kısa ve Orta Vadeli Görünüm
Analistler, Borsa İstanbul’un yabancı yatırımcı girişini yeniden hızlandırması için küresel risklerin azalması ve yurt içi ekonomik programın başarıyla uygulanmasına dair inancın pekişmesi gerektiğini belirtmektedir.
- Kısa Vade: Jeopolitik haber akışı ve Fed’in söylemleri, endeksin volatil kalmasına neden olacaktır. Destek ve direnç seviyeleri arasındaki hızlı hareketler görülebilir.
- Orta Vade: Türkiye’nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan piyasalara sermaye akışının yeniden başlaması, ancak Fed’in faiz artırım döngüsünü sonlandırmasına dair net sinyaller gelmesiyle beklenebilir. Bu durumda BIST, ucuz kalmış hisseleriyle yeniden öne çıkma potansiyeline sahiptir.